Luchtvervuiling speelt mogelijk een rol in het ontstaan van ALS

Mensen die jarenlang zijn blootgesteld aan luchtvervuiling hebben mogelijk een iets verhoogde kans op ALS. Utrechtse onderzoekers vergeleken de luchtkwaliteit in de woonomgeving van ruim 900 ALS-patiënten en 2.600 controlepersonen en zagen een verband.

Dit is de eerste studie die op grote schaal kijkt naar de relatie tussen luchtvervuiling en ALS. Voordat er harde conclusies getrokken kunnen worden, zal de bevinding in vervolgstudies moeten worden bevestigd.

Onderzoek

In het onderzoek is de luchtkwaliteit op het woonadres vergeleken tussen grote aantallen ALS-patiënten en controlepersonen. Hiervoor zijn de gegevens van de Prospectieve ALS Studie Nederland (PAN-studie) gebruikt. De huisadressen van de laatste 15 tot 25 jaar zijn voor alle ALS-patiënten en controlepersonen in kaart gebracht. Vervolgens hebben de onderzoekers een model voor luchtvervuiling toegepast om zo voor iedere deelnemer de gemiddelde blootstelling in deze jaren te schatten.

Stikstofdioxide en roetdeeltjes

De onderzoekers keken naar het effect van verschillende onderdelen van luchtvervuiling. Een verband met ALS werd vooral gezien voor de concentratie stikstofdioxide en kleine roetdeeltjes in de lucht.

Verkeer

Roetdeeltjes en stikstofdioxide zijn belangrijke indicatoren voor de luchtverontreiniging door verkeer. De concentraties waarbij een verhoogde kans op ALS werd gezien, lagen onder de huidige Europese norm. Toch wijzen deze onderzoeksresultaten erop dat deze mate van luchtvervuiling een risicofactor voor ALS zou kunnen zijn.

Zoals in elk onderzoek zijn er ook in dit onderzoek meerdere onzekerheden. In de analyses is al rekening gehouden met leefgewoonten van de patiënten en controlepersonen. Toch kunnen de onderzoekers niet uitsluiten dat er ook nog onbekende factoren een rol spelen. Daarom is vervolgonderzoek noodzakelijk.

Dit project is een samenwerkingsverband van verschillende Nederlandse universiteiten, onder leiding van onderzoekers van het IRAS van Universiteit Utrecht en het ALS Centrum van het UMC Utrecht Hersencentrum.

Wetenschappelijk artikel

De onderzoeksresultaten zijn gepubliceerd in het internationale vaktijdschrift ‘Environmental Health Perspectives’. De studie is nog extra belicht met een commentaar in hetzelfde tijdschrift, waarvoor ook onderzoekers Meinie Seelen, onderzoeker ALS Centrum en Roel Vermeulen, wetenschapper IRAS, zijn geïnterviewd.

Doe mee aan ALS onderzoek

Onderzoek naar risicofactoren voor ALS is alleen mogelijk dankzij de deelname van zoveel mogelijk patiënten.